GENESIS 12:1-3
Introduction- Hiai Genesis laibu a hih leh Moses in Israelte 1440-1400BC
hun lak a Egypt gam a api khiat lai a a gelh hi ding a gintak ahi. Hiai Laibu a
hih leh Bung 3 apan in Mihiingte siat gopna, mohpaihna leh hamsiatna ahi a hi
mah leh bung 12 apan I hon et nawn chiang in Pathian ami akhial sate a
tuungding kik nwn theihna ding a apan lakna hi in akimu thei hi. Awle hiai Bung
12 sung ah Pathian in Abraham (te innkuan) asapna imu uh ahi, hu chi komkom in
akim zaw in hiai tungtawn a en bang sinkhe thei ding chih sut khomni. Genesis
12:1-9 tan kichi hi mah leh asau luat ding jiak in chang 1:3 tan tuni in sut le
hang chi a hong kisa kahi.
1.
Hiai Genesis 12:1 in
ah: Pathian in Abraham asapna ahi hi
2.
Verse 2 ah: Vualzawl
ding a chiamna
3.
Verse 3 ah: Kithuahpih
na nasep Pathian in Abraham kia agen ahi.
DAWTNA LEH
DAWNNATE
Chang
1:
i.
Gen 11:31-32 en in mikhenkhat in Tera ban ah Abraham ah,
Pathian in asapte ahi uh achi a bang ngaihdan nanei a? (Acts 7:2-3)
Dawnna: Chih
theih mah ahi a ziak tuh, Bung 11 topna lam I et leh khangthu sutna ah Terah,
Abrahampa hong ki gen kha a, huai ban ah Genesis 11:31 I et leh Terah in Ur
gam/khua apan in a innkuante Canaan lam zuan in ana paipih a himah leh tung man
lou in a si hi. Hiai jiak tak in ahi miten ana gintak uh. Hi mah leh Pathian in
a sam chih kam mal bel akimu kei hi. Aki muhna tuh Abraham head hihna ichi diam
ah innsung alupen hihna Apa Terah leh asanggampa Haran(Ur khua a si ahi) sih nung a alak tak in hiai bang Pathian sapna
kammal kiza pan ahi hi (Gen 12:1). Huai
jiak in Terah Canaan lam ana zotna santak tuh, Babel insang (Gen 11) lam apan
in pau chi tuamtuam akikhen na om a, bubit lou kisak ziak a taikhia, mundang
apem sawm bang ana om ding uhia. Tua mah bang in Terah leng hu chi bang ahi hi.
Bang jiak a Canaan lam sese ana zuan ahi dia? Aziak tuh Canaan gamnuam leh
hoih, nektak pianna ahih ziak ahi (Exod 3:8).
Huai ban ah, Nasepte
7:2-3 I et leh- Abraham sapna, Haran khua a a om ma in Mesopotamia huai tuh Ur
khua a a om lai a Pathian in ana sap ahi Stephen in a chi hi. Hiai in a hon lah theih tuh, Terah sap hilou
in Abraham mah sap ana hi zaw a hi mah leh hiai sapna ziak in Terah leh asuante
hamphatna ahi hi.
“…..na
kho lam (country) a kipan leh na tanaute(relatives) laka kipan leh na pa in (father’s house)
akipan pawt inla” achi a bang ziak a hiaite aban ban a gen suk daudau ahi dia?
Dawnna: Hiaite aban ban
a agen suk daudau na pen, om zia nei ding in gintak huai hi. Aziak tuh mihing a
hih sam ziak un khotang sung ah kihel kha ding, tanaute lak ah tualtel mahmah
ding uh ban ah innsung mite toh kingaina ding uhi. Hiaite Abraham kia hilou in
azi leh Lotte adding in zong challenging mahmah ahi chih thei le hang a deih
huai hi. Hiai atual telna uh taisan a mundang atheihlouh gam a pai ding uh a
hih man un, haksa ding mah hi hi mah leh, hiaite khelah ding in a gintak huai
kei ahi a ziak tuh Pathian in avualzawl ding dan leh asuante aksi jah leh lei a
piaunel zah atam ding chih bang, Pathian in aveng ding dan chih khong a Abraham
kiang a agen a Abraham kal suankhe pan ahi chih itheih ding in deih huai kasa
hi (Gen 12).
ii.
“…gam ka hon etsak ding lamah pai in….” Pathian
in lampi alak masa kei cih imu uhi, bang ziak a Abraham in athumang pah ahi
dia?
Dawnna: Athuman na ziak hi a
theih tuh, Gen 12:2-3 I et leh a chiang hi, ‘chi thupi mahmah in kon bawl ding,
vual ka honzawl ding, ahon hamsiat peuh ka hamsiat ding, nang ah lei nam chih a
nuamsa ding uh, na min ka hih thupi ding, vualzawlna hi in.” Hiaite I Toupan
akiang ah agen khit a Canaan lam zuan pan a hih man in Pathian muang leh
vualzawlna adon ding amuan ziak ahi hi. Huai kia hi lou in, Hebrew 11:8-19 ah
chiantak in imu uhi. Ginna, muanna, lam-etna, kipiak johna, ngakjohna,
thuaktheihna, leadership neihna, innkuante adia jahngei thei hihna, innkuan en
kai hoih hih akilatna, innkuan Pathian muang, pathian lau a hihna uh chian tak
in ki mu thei hi.
iii.
I christian hinkhua ah hiai a pan sin theih
bang inei a?
Dawnna: I christian
hinkhua ah, haksa in tawl huai mah leh I pathian izuih ding ahi, Abraham bang in chiam in om kei mah le hang
Pathian izuih a I Gin leh Toupa amah gingtute a dia a chim om ahi huai tuh,
John 1:16- Amah Gingtate Tangtawn hinna nei ding, I Korin 9:25- Se theilou Lal lukhu Toupan ei
a dia koih ahi. Tua a hih man in unaute,
Belam nam chih a sap ding te setheilou puan silh dingte I hih man un hanchiam
mahmah in iapathian zuih I let tinten ding ahi hi.
Chang 2:
i.
“……Hiai sapna chiantak
in ngaihsun le, “chithupi in kon bawl ding….”
vual ka hon zawl ding..” chih ahi a, bang chi bang thupina leh bang chi
bang vualzawlna gen ahi dia? (Deu 28:1-3; Gen 22:18)
Dawnna: Hiai sapna tuh; thumang
ding a sapna, khovel a namteng lak a tungnung pen hi ding a sapna/ vualzawlna
hi ding a sapna ahi hi. Hiai in tuh amah jiak a khovel amihingte vualzawl a om
ding chih ahi pah mai hi.
Ban ah, Gen 22:18- Athu
man na in, Abraham tung tawn ah khovel na vak ding chih ahi. Huai tuh khelhna a
nin gop leh tawl kisate vak na ding gen ahi chih itheih ding in a deih huai hi.
Hiai te a gen om zia tuh, na suante van aksi zah leh, lei a piaunel zah in atam
ding chihte en toule hang chiang mahmah hi.
ii.
“….Na min ka hih thupi
ding….” Bang ci dan a Abraham min thupi sak a om a, Pathian in hiai ana chi ahi
dia?( Gen 15:5-6; Gen 17:1-6)
Dawnna: Min hih thupi ding chih
tuh, van a aksite jah, lei apiaunel jah a a suante tam ding hu chi a hih le tuh
namte pa hi ding chihna ahi. Asuante aksi jah atam ding chih gen a a om lai in
a Ginna ziak in Diktatna in Pathian in a sim sak ahi.
Min hih thupi sak ding a
chihna in Gen 17:5 ah Pathian in a min Abram apan Abraham ah akhen sak hi huai
tuh nam chituamtuam pa a hih ding ziak, azoh chiang in amang ngei lou ding
thukhun chiamna ahi hi.
Gen. 17:7 ah. Abraham
namte a dia vualzawlna a hih tuh, ei Gentel a dia leng hamphatna ahi hi.
iii.
Hiai Abraham min thupi
sakna tulai a POPULARITY ichih te toh bang chi bang in iteh kak thei dia?
Dawnna: Hiai Abraham min thupina ichih tuh, Mahni kibol tom or
mahni min thupi na ding zon na ahi kei a, Pathian in apiak thoh min thupina ahi
chih itheih ding in ka deih hi.
Gen 11:4 ah tuh Babel
insang bol a a min uh thupi sak ding chi in akichial uhi, huai ziak in mahni ki
zon tom thupi na khong sot daih lou a, Pathian kalhna, Pathian mel liah hi
pahpah sek hi- celebte khong en mah le hang tampi om ahi maw. Abraham zo amah
kizon hi lou in a Ginna ziak a diktak a
simpa tuh Ginna ziak mah a minthupina Pathian in apiak ahi- Solom thumna
ngaihsun le hang a thumdik jiak a a nget louh teng le piak beh a om tuh Abraham
leng a Ginna ziak a Diktat, leh Namtepa chih leh Ginna pa cih a om ahi maw.
iv.
Bang chi bang vualzawlna
in Pathian in eite ahon vualzawl a?(Philipi 4:19; Ephes 1:3 )
Dawnna:
Toupan’n
a tapa Jesu ah eite ahoon vualzawlta hi, ahon tel a, ahon tan a Ginna ah
Abraham tate chih a min loh in I om uhi. Ephesate 1:3 ah agen bang in vanmun
khong a khalam vualzawlna chikim a eite hon vualzawl tu I Toupa Jesu ahi hi.
Huai ziak in, nikhat lai a Gentelte,
mikhialte hi ta mah le hang Krist vang a siamtansak a omte, midik a simte ihi
ta uhia. Sawnta hi lou in, Ta taktak a pom in I om ta uh chihna ahi (Ephe 1:5).
Chang 3 :
i.
“….., nang hon vualjawl peuhmah ka vualjawl
dinga, hon hamsiat peuhmah ka hamsiat ding…” hiai bang ziak a Pathian in chi
ahi dia? (Chroni 16:22; Gen 18:18; Gen 12:4)
Dawnna:
> khatna ah, aven bitna ahi
> Nihna ah- a thukhun atheih gige ziak
in- hiai tuh Mosi in leng PAthian in Israelte a got dek chiang in na sikha
Abraham toh na thukhun thei gige in chi in ana gen hi.
Ban ah, Pathian in 1kronikul 16:22 ah ka
zawlneite khoih kei un ana chi hi. Tua a hih man in Toupan amah nasemte veng a,
khoih siat ding phallou a hih man in a venbitna ahi.
Tua kia tham lou in naupangten Elisha a
simmoh a akou lai un Toupan aven bitna in Vompi sawl a naupangte va that sak hi
(2Kings 2:23-24). Huai ziak in Pathian in amaute kem in ching den hi.
Athu man na ziak in PAthian in akem a, a
Ginna tungtawn in hi ci bang chiamna Abraham kiang ah ana bol ahi.
ii.
“….., nang hon vualjawl
peuhmah ka vualjawl dinga, hon hamsiat peuhmah ka hamsiat ding…” Luke 6:28 toh
en kak in na theihsiam dan hon gen in?
Dawnna:
Hiai tuh Luke 6:28 toh ki kalh hi leh
kilom hi, hi mah leh- Atung a itak latsa bang in pathian in aseh, asap,
vualzawlna chikim a avualzawl pa tuh Jesu’n Luke 10:19 a a nungjuite kiang ah
thuneih na na kiang ua piak ahi ta chih
anungjuite a sol khiat dek lai a a chih bang in Pathian in leng Abraham ana chi
ahi chih itheih ding in a deih huai hi.
Azoh chiang in LUKE a pen, Jesu in
tangtung a asinsakna hi a, Hiai GENESIS apen Toupan a na sem tu aven bit na a
ana chih ahi. Tunin ah, krist a ngaihdamna ompen ei ah atan khiat ding kipha
moh a hih man in, hong simmoh leh imelmate ivualzawl ding ahi chih ahi, aziak
tuh melma a I om lai a hong si a hongtan khia, ama adding a hong bawl I Toupa
Jesu ahi hi.
iii.
“..nang ah lei a nam chih a nuamsa ding uh...”
hiai in bang gen nei ahi dia, bang en sak ahi di?(Galatia 3:7;-9)
DAwnna:
·
Hiai tuh Abraham namte pa a hih ding a et sakna ahi a, huai tuh Ginna a
omte pa ahihna.
·
Abraham apan in thuchiam Jesu ah tang tung in, hu chi bang ahong pai zom
jel in nam chih, ei Gentelte na san vualzawl a om kha ihi uhi.
Hiai ahi nam chih vualzawl a a om na san,
hiai ahi a gingta peuh in HINNA aneih theih na san.
iv.
Krist Jesu bang chi bang
in eite a ding in nopsakna ahi a Gen 3:17 toh en kak in hon hilh chian in?
(Matthew 24:14; Acts 3:25)
Dawnna:
·
Krist sihna in khalam kia hi lou taksa lam mahmah ah leng suah takna hon
tun hi.
·
Genesis 3 a mihingte siat gopna kigen tuh Jesu’n Kross a a sihna leh
eite hon tatna zaal in PAthian toh a hong kilem sak kik hi. Ama gingta te kia
chauh.
·
Adam jiak a lei hamsiat sa hi mah Jesu ah tunding kik in om a, ei te na
tan in leng kitang ban lai tel hi- Ginna tungtawn ziak chauh in.
·
Thukhun tate hi loupi, thukhun ta in ahon bawl a, sonta hi lou in ta
taktak in a bol I Pathian ahi huai tuh Jesu vang in ahi.
·
Abarham kiang a na suante jiak in nam chih anavak ding a chih tuh, Jesu
ziak in atangtung thei hi.
Hiai bang hamphatna itan pen, thupi in TA
hihna na ngon honpia I Toupa muang in zuini.
Toupa’n hon vualzawl hen.
Kipak.
By. Lialian Hangshing
0 Comments