TANCHINHOIH KIPAHHUAI
United Nations te suidan in ah, niteng in
naungek 3,85,000 bang piang gige kichi hi. Niteng a naungek lakh thum val piang
gige himahleh, hiai naungekte apian un “hiai naungek pen michih a dinga tanchinhoih
kipahhuai ahi” kichi ngeilou hi. Population Reference Bureau, May 18, 2021
te suina ah, khovel ah mihing a om pat apan in ah mi 117 billion bang
piangkheta ding in tuat uhi. One Billion i chih pen India te simdan ah 100
crores ahi hi. Hiai zah bang mihing apian khiatna ah Jesu pianna chouh Pathian
apan “michih te a ding a tanchinhoih kipahhuai” ahihdan kithei hi.
Jesu Khrist BC 4 in ah David khua Bethlehem
ah mihing siang kilkel in ah nungak siangthou Mari akipan in hong piang hi. Luka
2: 8-20 tan ah Belam chingte kiang ah Jesu pianna thu Pathian Angel te’n va gen
ua, huai ah ““Lau kei unla, ngai un, mi chih a ding in Tanchinhoih kipahhuai
mahmah kon tut ahi. Tuni in nou a ding in David khua ah Hondampa a piangta,
amah Khrist Toupa ahi.” va chi uhi.
Khovel a om apan in ah Jesu naungek a hong
pian pen bangziak a tanchinhoih hi mawk ding hiam? Khovel pumpi ah naungek
piang hichituk a tam a, milian milal piang hichituk a tam a, bang ziaka Jesu
hong pian na chitchiat pen “tanchinhoih” hi sese ahi de aw? Jesu hong
piang hun lai in leng nitenga naungek piang tawm liai lou ding hi a, chih
ngaihtuahna om thei a, ngaihtuah tham leng ahi hi. Laisiangthou pansan in ah,
Jesu hong piang pen “tanchinhoih kipahhuai” ahihna ziak chi li (four
points) in i ensuk ding.
(i) Tanchinhoih pen michih a ding ahi
hi.
“Michih” a
ding in tanchinhoih kipah huai mahmah kon tut hi”
Hiai a, “michih” a chih pen in ah
Jesu hong piang pen Judate a di chouh ahikei a, mi tengteng a ding leng ahi chi
hi. Huchibang ahihleh bangziak a michih a chih ziak a eite kipak mawk ding,
bangziak a eite a dinga tanchinhoih himawk di la? Ei lawi pianken a, Judate
kihi mawngmawng lou hi. Gentelte i hi uhi. Judate (Israelte) kiang ah Pathian
kilak a, Judate kiang ah Pathian in a thugen a, Judate kiang ah Pathian in dan
pia a, Judate namte lak ah teltuam a, huaikia le hilou in siampi nam dingin tel
hi. Huai ahihman in ah Gentelte’n amau a i kikoppih chihlouh ngal hamphatna
kitanglou hi. Tangtak in ah ei kiangah Pathian hong kilak lou a, tangtak in ah
Pathian in Gentel, eite kiang ah thu hon gen lou a, tangtak in ah Gentel eite
kiang ah Pathian in a dan (law) hon pelou a, siampi nam ding in leng hon tellou
hi. I hamphatna mahmah khat ahihleh, Jesu hong pianna pen “mi tengteng a
ding” a hih zenzen kihampha petmah hi. Jesu mi tengteng a dinga hong piang
ahihziak in, ei te’n leng amah i tangbanta ua, a thu I za banta ua, Amah
tungtawn in siampu na i semtheita ua, tangtawn hinna le i neithei zosop uhi. Mi
tengteng a ding hikeileh a tangthupha leng kizalou dinga, gawtmun ei a di sa
hong hi ding hi. Ahihhangin, Jesu’n hon it mahmah a, hon itna ei tantan leng
hon bansak a, huai ahi ei ading a tanchinhoih ahihnatak. Pathian in michih a
ding chi kei leh ei utthu a hihsaktheih mawk hilou hi. Ahihhang, i hel lai
nangawn in, i deihlouh lai nangawn in Toupa Jesu ei ading a hong piang hitel
hi. A thupidan maw. Pathian in hon itna pen beithei hileh ei khawng lel hong
ban mahmah lou ding hi. I zawng in, i hau in zong Jesu ei a ding in hong piang
a, i genthei in nuam i sa zong in Jesu ei ading in hong piang a, mi i pha in i pha zoukei zongin Jesu ei ading in
hong piang a, thilchin hoihlou zongsat i nei in zong, i neikei in zong Jesu ei
ading in hong piang hi. Thil bangkim a bawlthei, a hoihloute hoih suaksak thei,
a damloute damsak thei, thil tengteng tunga thuneipa ei Toupa hiding in hong
piang hi. I hamphatdan pen maimai lou hi.
(ii) Khelhna ziaka si tak hilai tangtawn
hinna hon piak ziak in Tanchinhoih kipahhuai ahi hi.
Bangziaka, Jesu miteng a dinga hong pian
pen tanchinhoih himawk ding hiam?
Romte 6:23 ah “Khelhna man sihna ahi
ngal a, Pathian thilthawnpiak bel i Toupa Khrist Jesus ziak in tangtawn a hinna
ahi.” ana chi hi. Ei mihingte pen akhialsa a piang
a kihi hi. Kumpi David in Psalm 51:5 ah “ka nu’n khelhna i hon pai hi” ana chi
hi. I pianma nangawn a khialte i hi ua, khelhna a paite i hi ua, i pianma
nangawn a si-takte a kihi hi. I pian ma thukhat hita leh, i piankhiat khit nung
inle khelhna kibawltou ngitngiat hi. I khut i khe in a sep khiatlouh hun in
leng, i lungsim i ngaihtuahna in khelhna semkhe gige hi. Eima hoihna a suakta
ding hileng, second khat nangawn a suakta zoulou dingte, Pathian thil thawnpiak
hehpihna ziak leh Pathian thilthawn piak Jesu ziakin second khat chih phet
louh, akum-akum, akha-akha in kihing thei hi. Hiai ahi Jesu hong piankhiat
tanchinhoih ahihna. Tangtawn a si ding lai, tangtawn a hing dinga hon bawltu Amah
ahi hi. Lametna neilou ding lai lametna hon pia a, a tualniamden ding lai hon
domsangtu Amah ahi hi.
(iii) Pathian
melma hilai, Pathian toh kilem a hon bawl ziakin tanchinhoih ahi.
Romte 5:10 ah “Pathian toh kimelmal i
hihlai un a tapa Jesu Khrist sihna tungtawn in Amah toh i kilemtak ngal ngal uh
leh” ana chi hi. Hiai a omzia tuh, eite Pathian toh
kimelma i na hi ua, Jesu tungtawn in ah Amah toh kilem in i om uhi. Hoihtak a i
ngaihtuah detdet leh, Pathian bangkim hihthei toh kimelma chih mawk pen nasa
mahmah, ngaihtuah a leng ngaihtuah ngam ding hilou hi. Pathian toh kimelma i
hih ziak un, thil hoih himhim kiphu lou a, Pathian toh kimelma i hih ziak un
hin ding le kiphulou a, Pathian toh kimelma i hih ziak un vualzawlna neng chik
leng i tan uh kilawm lou hi. Sihna lou ngal i phu uh khat lel leng omlou hi.
Pathian tung ah hel ding chi lengle a helthei ding leh a kiphinthei ding zong i
hikei lai hi. A mai ma ah miksi sanga neuzaw leh puanse nin sang a ninzawte kihi
hi. Huaibang dinmun setak a i omlai in ah, eite a dingin Jesu hong piang a, ama
sihna tungtawn in Amah toh kimelmate Amah toh kilem in hon bawlta hi. Huai ahih
ziakin Jesu hong pian pen tanchinhoih ahi hi. Jesu hong pian ziakin Bangkim
hihthei Toupa toh kilem i hita ua, i dinmun a lauhthawng huai nawn kei a, a
vualzawlna i tang ua, a itna i tang ua, tangtawn hinna leng i tangzaw mah hi.
Jesu hong pian ziakin Pathian apan ahoih hoih i tang uhi, haksatnate zong ei
hoihna ding ahi hi.
(iv) Pathian gouluahpihte i suah ziak
un tanchinhoih ahi.
Romte 8:17 ah “Huan tate i hih leh
gouluahpihte i hi uhi; Pathian gouluahte, Khrist luahpihte i hi ua;” ana chi
hi. Toupa’n
hon tat (redeem) kia zong hun lua hi a, hon kilempih zong hun lua hi a, a
gouluah dia Jesu Khrist tungtawn a hon bawl lai thupi petmah hi. Huaikia le
hilou in, Pathian gouluahte, Khrist luahpihte kihi sawnsawn lai hi. Jesu’n
hamphatna atang teng leng en kitangta chihna ahi a, van mi tante ei leltak
leimi in kitangta hi. Hiai ziak ahi Jesu hong pian pen tanchinhoih ahihnatak.
Huaiban ah, Khrist thuakna thuakpih te i hita ua, ama pahtawinate ei a dinga
pahtawina hong hita hi. I dinmun pen naktak in kikhek hi. Pathian tanu-tapate
kihi a, Amah gou ei gou hong suakta hi.
Mihingte dinmun pen Jesu hong pian ziakin naktak in kikhek hi. Sihna apan hinna ah, melma apan tanu-tapate leh gouluahtu ah. Khovel pumpi ah naungek hizahta a hong pian hang in ah Pathian mai ah i dinmun kikhek ngeilou hi. Jesu hong pianna ziak chouh in Toupa mai ah i dinmun kikhek in kilumlet hilhel hi. Huaiziak ahi ei a dingin tanchinhoih ahi a, ei a dinga kipahhuai ahi. Toupa’n simtute hon vualzawl chiatta hen.
Liansuanthang H
The 14th December 2021
0 Comments