BANG CHI BANGA NUTE' ZAHTAK A PAHTAWI DING?

 




Bang Chi Banga Nute’ Zahtak a Pahtawi Ding?


Nute’ Ni Khovel mun tuamtuam ah “Nute” hihna zahtakna leh contribution-te uh ziaka pahtawina leh kipahpihna hun zat in om hi. Hiai ni in flowers, cards, cloths leh present tuamtuam piak in om uhi.

Nidang lai in Greek leh Roman-te’n le’ng Mother’s Day ana zang uhi. Greek-te’n goddesses Rhea pathian tengteng nu, Roman-te’n Cybele [also known as Magna Mater (Great Mother)] a pathian uh nu theih gigena leh zahtakna in ana zang uhi. Nu hihna (motherhood) leh chiphatna (fertility), leh kipumpiakna (dedication) etsakna in zang uhi.

Tuhun a Nute’ Ni (Modern Mother’s Day) Hong Kipatdan:

Anna Jarvis (pasal neilou) in a nu ittak Ann Jarvis – America Civil war 1861-1865 (mihing 750,000 vel si a tuat) omlai a inkuan kikhen khate kigawmkik (reunite) na dinga pan nasatak la a ‘Mother Friendship Day’ Committee’ 1868 a bawlkhia a khentuam omlou a North & South apan inkuan leh sepaihte panpih a damtheihna uh kem hoih ding leh kilemkikna thu nasatak a tangkoupih (promote) a. Hiai gal a nute nasep hoih theih gigena dinga khatvei Nute’ Ni tei lop a om ding kinem a huai mah a thumna ahi. Himahleh, amah 1905 in si hi. Anna Jarvis in a nu lunggulh Nute’ Ni lop ding pichingsak sawm in pan nasatak la a huchi’n May 10, 1908 in West Virginia a St. Andrew Methodist Church ah zat pat in om hi. May 9, 1914 in US President Woodrow Wilson in Nute zahtakna leh pahtawina in National Mother’s Day zat ding in puankhiakna nei hi. Huan, 1934 in US President Franklin D. Roosevelt in Nute’ Ni tuh holiday hiding in a namkip hi.

 

“Na nu leh pa zahtak in, (hiai thupiak chiam nei masapen ahi.)

Huchi in nang ding in a hoih dia, lei ah leng na damsawt ding hi”

(Eph 6:2-3).

 

  1. Thupiak 10 sehnih kisuah hi; 1-4 (Pathian toh kal - vertical relationship) leh 5-10 (Mihing toh kal -horizontal relationship)
  2. Mihing toh kikal a Thupiak masapen leh Thupiak 10-te lak a inkuan (family) vai kigen omsun.
  3. Thupiak 10-te lak a thuchiam (specific promise) nei omsun ahi – “nang ding in a hoih dia, lei ah leng na damsawt ding.”
  4. Paul in hiai thupiak poimoh sa in Ephesate kiang ah hon genthak hi.

 

“Nu leh Pa Zahtak Ding” bang chihna ahia?


1.  Zahtakna (honor) i chih chiang in “hihna, dinmun, mizia leh sep leh bawlkhiakte” (position, character, & achievements) genna ahi. Huan, zahtakna tuh i lungsim ngaihtuahna leh nasepte (attitude; thought, and action) tungtawn a zahtakna (respect), kipahna-lungdamna (gratitude), pahtawina lakkhiatna.


2.     Nu leh pa thumanna tuh Zahtakna leh pahtawina-te lak a khat - Toupa thumanna leh zahtakna ahih banah “thil dik” Pathian in a pom leh i hih di him uh ahi.


3.   Nu leh pa zahtakna thuchiam“lei ah damsawt ding.” Taksa chidam a sawtpi dam ding kia hilou in Pathian’ ompihna leh deihsakna tang ding. Gendan dang in, insung a kituahna, lungkimna, muhtheih vualzawlna tang ding.


4.  Himahleh, nu leh pa zahtaklou tuh lei ah damsawt lou ding uh chihna ahi. Exodus 21:15, “Kuapeuh mah in a pa hiam, a nu hiam vua le, sihsak ngeigei ding ahi.” “Kuapeuh in a pa hiam, a nu hiam hamsiatlohta leh sihsak ngeingei ding ahi” (v. 17).


5.   Huaiziak in, kuahiam a omdan, kampau, leh nasep a a nu leh pa zahtaklou leh pahtawi lou in great consequences a maituah ding uh. Nu leh pate [i vek ua] kianga dotna khat kon dot nop tuh “Tua nang bangbang tanu or tapa na khoipiching na ut hia?”

Bang chi banga Nute Zahtak a Pahtawi Ding?


1.    Na Nu it petmah in it in (Love her unconditionally): Na nu in a khanlai, a teknung, na poimoh hon leisak a hon piak zoh lai leh hon leisak zoh nawn louh hun in leng it in. Na nu it ding Pathian deihdan ahi.


2.    Na Nu duat inla hawmthoh in; aw khauh in tai/sal ken. Hihkhelh a neih uhleh ngaidam in: Mi khenkhat in a nute uh mihai, sisuk aw peuh chi in a tai zialzial uhi. Tuabang mi tuh mi hehpihhuai ahi.


3.    Na Nu hehpih inla, lainat inla, theisiam in: Na nu thil hih/nasepte kipahpih inla, panpih inla, a upat chiang un a mit uh hong mial dia, a khozak theihna uh hong mang dia, huai hun chiang in lainatna toh theisiamtak in kem in. Na naupang lai apan hehpihna toh itna toh theisiamtak a hon kem, tua bang kep hun ahita.


4.    Na Nu thuhilhnate ngaikhia inla, pampaih hetken: Na naupan lai in buaina na tuah chiang in na nu kiang ah na gen a, aman hoihtak in hon ngaikhe gige hi. Inn i tun chianga na kan masakpen tuh “I Nu koi a om a hia?” chih ahi. Na nu’n a hon thuhilh chiang in ngaikhia in, a thugen uh thei uh ahi (a haksa a nuam a tuahsa lou uh genlou ding uh). Lemsakpih kei lechin le a thugen nial kenla a thugen pen poimoh ahi chih a feel theihna ding in ngaihkhiaksak in. I nute’n i ngaihkhiakna hon poimoh hun tung hita ahihman in, a thugente limtak in ngaikhia in.


5.   Kipaktak in panpih gige in: Nute tuh khovel a panpihtu thupipen ahi uh. Na pianma apan na piching tandong hon panpih gige ahi. Huaiziak in, na nu a dia deihsak (favor) nasem zual maimai dan in kikoih ken. Sum-le-pai, a duh a deih, leh poimohte uh leisak in.


6.     Na Nu thei gige in: Nek leh dawn ah (Na nu’n zuau gen gingta pah ken – “ka gil vah/ka duh kei” a chi kha thei, nang hon khual man a agen ahi). Na thil hihte ah call inla invite gige in. Gamdang a om na hihleh na nu call gige inla, nasem in buai mah lechin na nu call reject het ken.


7.     Na Nu poimoh gige ahi chih theisak zel in: Nute’n kei poimoh nawn lou ka hi chih a kitheih un a lungtang nasak (hurt) mahmah hi. Nna semthei lou a khe a paitheih louh hun un le’ng a poimoh uh – thumna anei thei gige uhi.


8.   Na Nu damtheihna ngai poimoh inla, a lungkham haksat hun in hehnem inla panpih gige in (emotional & physical support).


9.      Na Nu hun zatpih gige in: Hun paisa (na naupang lai khong) hunte ngaihtuah gige ding ahihman in, lungleng a khitui luang a hun tampi zang zel ahihman in hu naman pia in lei inla zatpih in.


10.  Nute’ zahtakna leh pahtawina sangpen tuh Jesu Khrist lal leh hondampa dinga pom ahi. Hiai in amah a pahtawi hi.

 

Huaiziak in, na nu a hong utpat chiang in a poimohna theisak in, manpha ahi chih theisak inla, it a om ahi chih theisak gige in. Na nu zahtak a pahtawi ut lechin le’ng na hihtheih nawn louh hun hong tung ding ahi. Huaima in, thupitak in pahtawina pia in.

 

Gelhtu,

Kapsuanmung

 

 




Post a Comment

0 Comments