BANGZIAK A MI HOIHTE’ TUNG A THILHOIHLOU TUNG A HIA?

 



 BANGZIAK A MI HOIHTE’ TUNG A THILHOIHLOU TUNG A HIA?

                                                   

                        “Pheitung a ai a kisan a; himahleh, thupukna zaw Toupa a kipan ahi” (Pau 16:33).


Thupatna

Sihna leh haksatna tuamtuamte toh kisai in, ‘mihoih mahmah’ mihingte’n i chihte khawng, Pathian’ lam a mi hausa, ginom, kipezou leh a mizat mahmah Pastors, Evangelists, Upa muanhuai ban ah, Khristian innkuan hoihtakte khawng si utse uh ahia? A tangpi in, hichibang innkuan sungte ah haksatna, kituahlouhna leh khamtheih hih khatbeek om in a muhtheih hi. Hiaite i et chiang in, Pathian’ vaihawm dan theihsiam haksa in, theihsiam vual diing a hikei hi. Lungsim a dotna ommun mahmah ahihleh, ‘Bangziak a mi hoihte’ tung a thilhoihlou tungse ahi dia aw…?’ chih hisek hi. Phetlou in, Pathian mohsak hun bang om zawmah hi. Hiai toh kisai Lai Siangthou hon sinsak dan tamlou i en diing.

 

Bangziak a mi hoihte tung a thilhoihlou tung a hia? chih dotna om mun mahmah pen, a dawnna tomkim ahihleh, Kuamah mihoih omlou chih himai (Rom 3:10). “Kuamah mihoih omlou, khatlel leng omlou” (23), mi tengteng in thil a hihkhial ua,” Isa 64:6, “… ka diktatna tengteng uh leng puansilh niin bang ahi…” chi’n, Lai Siangthou in chiangtak in hon na hilh hi.

 

Pathian in thil tengteng a sepkhol vek (Predestined) hi

Pathian thugente, mi ginomte, mizat muanhuai taktakte leh Khristian innkuan sung a sihna a tunchiang in, itna ziak in i topic lungsim ah hong lang pahsek a, Pathian i question uhi. Lamdang sakna toh kidim in manglam banghial in, ‘hiai mipa/minu si diing in ka gingta theikei,’ i chisek uhi. Himahleh, ei it ziak leh gintaklouh ziak a silou himawklou uhi. I gensa bang in, Pathian’ mi zatte leh Khristian innkuan hoihte’ innsung ah buaina neuhneuh leh khamtheih hih chih khawng omsekte khawng, bangziak a hichibang tungsek ahi dia aw? i chisek uh. Mihing ngaihtuahna apan thil omthei mah ahi.

 

Ahi a, abik in, sihna vai ah a thuaktute’n (victims) theisiam i kichih kawmkawm in, i theisiam tuan hetkei ua, hichidan in hih khaleng sihna hial tunglou diing hi a…! chi’n i kimohsa ua, sawtpi lungkham, kingaisia leh dah in i om uhi. Hichibang ngaihtuahnate khawng mihing’ siamna, pilna, hauhnate zang in nna sem leng i chih ziak a lungkham mangbang a sawtpi ki-omloh ana himaimah hi. Ei thilhihkhelh, eilam a hihdi dawl hihkhaklouh ziak a, hichi’n pan ana lakha hileng dam diing, hoih diing hi a, chisek i na hi uhi. Hinapi in, en pan i hahlak ziak a kihonkhezou hetloute i na himaimah zel hi. 

 

Himahleh, eilam apan panlak khaklouhnate koihkhia a, Pathian in, sihna, hinna leh hun paisa, tuhun leh hun hong tungdiingte leh niteng a thiltung diingte’ ban ah, thupukna i bawl dite nangawn, ei deihdan leh tup-le-ngim dan a paisaklou in, Pathian in ana sehkholh dan in thilpai zaw hi. Ama’ theihpihlouh omlou, Ama’ phalna lou-a thiltung omlou, mihingte’n bawl lamdang theilou i hihdan thei a, Pathian’ kiang a thuum a, i haksatnate Ama’ tung a i ngakkhiak chiang in bel, i ngaihtuahna leh lungsim tawldam hi. Hiai in thiltungsate bawl lamdang hikei mahleh, i thil etdan (perspective) hon khek in, i khamuang thei uhi. Sam 55:22 ah, “Na puakgik Toupa’ tung ah nga lechin, huchi in Aman nang ahon hihhat diing hi. Mi diktat tuh chikmah in leng a hihlin a phalkei diing hi,” ana chi hi. Pathian in thilteng sepkhol ahi chih gintak haksa i sa maithei a, himahleh, a gingtaloute’n leng sihna atuah chiang un, ‘Pathian’ hunseh a tungta a eive, mihing in i bawl lamdang theikei,’ a chisek uhi. I Lai Siangthou in chiantak a ana gensa ahi. Sam 139:16 ah, “Ka pumpi kibawl kimnailou na mit in mu gige a, a kahiang khatlel zong a omma nangawn a keia diing a sehsa nite na laibu sung a kigelh khinta hi,” ana chi hi.

 

Lai Siangthou mun tampi ah, Pathian Hing leh Thupipen in thil ana sehkholh dan i leh Pathian bangkim tung a vaihawm ahihdan gen hi, Sam 103:19; Dan 4:35; Eph 1:11 ah i mu. Leitung a salam vualzawlnate tung a vaihawm ahihdan, Job 37, Sam 104:4; 135:6, Matt 5:45 h i mu nawn. Khovel a gamsa lauhuaite tunga vaihawm ahihdan, Sam 104:21,28, Matt. 6:26; 10:29. Gamte tungtang a vaihawm ahihdan, Job 12:23, Sam 22:28; 66:7, Nas 17:26. Mihingte’ pianna leh hinkhua a vaihawm ahihdan, Sam 16:1; Sam 139:16, Isai 45:5, Gal 1:15,16. Mihingte’ hinkhua lohchinna leh lopsapna tung a vaihawm ahihdan, Sam 75:6,7, Luke 1:52. Thil theihkhollouh leh poimoh khollou bang a kilangte tung leh i thupuknate tung tanpha a vaihawmtu ahihdan - Pheitung a ai a kisan a; himahleh thupukna zaw Toupa a kipan ahi (Pau 16:33). Na sam zangte uh nangawn leng simvek ahi (Matt 10:30), a mite vengbitna a vaihawm ahihdan, Sam 4:8; 5:12; 63:8; 121:3, Rom 8:28. A mite’ poimohte piakna tung a vaihawm ahihdan, Gen 22:8,14, Deut 8:3, Phil 4:19. Thumna dawngtu ahihman in, thuumna tung a vaihawm ahihdan, I Sam 1:19, Isai 20:5,6, 2 Kron. 33:13, Sam 65:2, Matt 7:7, Luke 18:7,8 leh migiloute zahlaksakna leh gawtna tung a vaihawm ahihdan, Sam 7:12,13; 11:6. Lai Siangthou ah chiangtak in sinsak i uhi. Huaiziak in, haksatnate i tuah hun in hiai Pathian’sehkholh thugin in hon khamuan petmah hi. Lehlam ah, ei hihtheihna i muan laiteng lungkham mangbatna, lungkimlouhna leh kimohsakna i tuakden diing ua, lah ei hihtheih bangmah a omkei, sihna tung a vaihawmpa Pathian ahihman in (Job 12:10).

 

Pathian in thiltung hoih leh hoihloute ah tup-le-ngim kichiantak nei hi

Jacob in a tapa Joseph a deihsak a, a unaute sang a adeihsak ziak leh a mangte ziak in a sanggamte’n Joseph haza in mudah uhi. Thahsawm mahle uh Reuben in a sanggamte khut apan honkhia in, thahhial sang in chi’n kokhuk ah paai ua, a paihzoh un, Median sumdawngmi Ismael mite kiang ah zuak uhi. Ismael-te’n Egypt a Pharo’ officer Potiphar kiang ah zuaknawn hi (Gen. 37:18-36). Joseph sanggamte’n thilgilou hih mahle uh, Pathian in mi tampi hinna diing, damna diing leh humbitna diing a zang in, a sanggamte’ thilhoihlou hih pen thilhoih a suaksak (Gen. 50:20) chih athei chiang mahmah hi. Huai mahbang in, i hinkhua ah, thilhoihlou, sihna leh haksatna tuamtuam i tuahte khawng, ei mihingte etdan in thilsia leh deihhuailou himahleh, Pathian in hiai sihna leh haksatna tuamtuamte apan ei-a dia thilhoih zaw tup-le-ngim ana nei ahihdan Lai Siangthou tungtawn in i muthei uh. I tung ah bangteng tung mahleh, Pathian in thilhoih ei-a dia hon bawlsak hizaw diing ahi chih theihthak a poimoh lua hi. Pathian’ thiltup ei mihingte’n i theikei, himahleh, Joseph hinkhua apan Pathian’ apan lametna hoih, khamuanhuai leh lungmuanna i neithei hi.

 

Huaiziak in, Pathian in amau’ utna bang a khelhna om diing aphal a (Nas 14:16). Khelhna tuh khelhna a gawt in, amau’ hoihsak bang a om diing in a khahzan hi (Sam 81:11,12; Rom 1:26-32). Pathian in thilhoihlou apan thilhoih a piangkhesak hi(Gen 50:20; Nas. 2:23, 4:27,28; 13:27; I Kor 2:7,8). Pathian in thilhoihlou leh gilou a it mite discipline-na leh etkhiakna diing in a zangzel hi (Matt 4:1-11; Heb 12:4-11) chih i theih poimoh hi. 

 

Pathian in thilhoihloute tungtawn in gingtute thilhoih sinsak hi

1.  Gingtute hatlou i hihdan (weaknesses): I tung a thil hong tung, hoihlou i chihte zang in, Pathian in Amah tellou a bangmah hihtheih neilou i hihdan leh, Amah muang a Amah a kinga gige a, Amah toh tonkhawm gige diing i hihdan hon sinsak ut hi. Huan, sihna liimguam tawn in pai mah lehang, Pathian in thuakzohna, kuhkalna, Amah a kinepna neih diing in hon sinsak den hi (Rom 5:3,4). Jakob 1:2,3 in, “Ka unaute aw, na ginna uh ze-etna in kuhkalna asiam chih thei in, khemna chiteng na tuah chiang un, kipahna ngen in sim un, hiai, na ginna ze-etna un kuhkalna a siam chih thei in,” ana chi hi.

 

2.  Pathian’ thupina diing (the Greatness of God): Pathian lalpen, thunei pen, thilteng tung a vaihawm ahihdan hon sinsak a ut hi. Hun paisa a Pathian in a mite’ tung a A muanhuaina (Igypt apan Kanaan gama a pikhiakna, Tuipi san kanna leh David in Goliath a zohnate khawng i suut chiang in, i Pathian’ thupi ahihdan kilang a, tuhun tanpha in A thil hihtheihna leh Amah muanhuai dan I hinkhua ah hon sinsak utden hi.

 

3.  Pathian a i ginna namkip thakna di’n (reaffirm our faith in God): Haksatna i tuah chiang in, Pathian in huai hakstnate’ tungtawn in Amah a ginna thak leh kip neidia hon sinsakna ahi. I haksatni a leng Pathian in hon taisanlou a hon ompih gige diing ahihdan hon sinsak in hon khamuan hi. Kumpi David in, a tapa Solomon kiang a agenbang in, “Hattak leh hangsantak in om inla, pang in; laukenla, lunglel sam ken; TOUPA Pathian, ka Pathian na kiang ah a om hi; TOUPA innlam nasep tengteng zoh ahihvek mateng ahon paisan in, ahon limsaklou kei diing hi” (I Kron. 28:20) ah ana chi.

 

4.   Pathian hatna a kinga diing (Rest in the strength of the Lord): Sihna limguam tawn a i pai chiang in, mihing hatna in bangmah hihtheih i neihlouh dan kilang hi. Huaiziak in, Pathian’ hatna kia a kinga diing i hihdan hon sinsak hi. Paul in Philippi saptuamte’ kiang ah, “Amah hon hihhatpa ah thil tengteng ka hih thei hi (Phil 4:13)” ana chih bang a i chih theih hon deih hi. Haksatna i tuah hun a mihing deihdan a thil hoihlou semkawm a Pathian in hon hihhat diing chihna ahikei a, haksatna i tuah hun in leng Pathian ah kinga in, Ama’ deihdan i sep leh Aman hatna hon pediing chih hizaw ahi. Huaiziak in, Pathian’ hatna koppih a muang in, Ama’ hatna zang a haksat hun Amah toh kalsuankhawm dia hon deih in hon sinsak a hi.

 

Thukhitna

Sihna limguam tawn mahlehang, Pathian Lalpen, Thilhihthei pen, i hinkhua a thil hong tungdiingte tengteng sepkhol a, a sehkholh bangzel a thil hong tangtung zel; thilhoihlou i tuahte leng Pathian in ei-a dia hoihzaw tup-le-ngim kichiantak nei ahi chih i theih  poimoh leh kul petmah hi. Pathian in i hinkhua a tup-le-ngim nei ahi chih i pomsiam a, A muanhuai dan leh a chihtak dan gingta a, thil tengteng Amah tung a i ngak adeih hi. A deihdan bang a i hih aleh, Paul in, Thessalonika saptuamte’ kiang a, “Kipak gige un, tawplou in thuum un, bangkim ah kipahthu gen gige un” (I Thes. 5:16) ana chih, eite’n leng i koppih thei diing ua, Pathian ah i kipak gige thei diing uhi.


Kapsuanmung

Post a Comment

2 Comments

  1. Habakuk bang deuh in keizong kana buaipih a hi. Pathian nasep dan pen ei mihingte complaint vual hilou a, en mihoih ichihte Toupa mit ah na hoih khollou dan uh ana hi. I sep gah chiat uh Toupan hon nesak a hi Galatia bung 6 a imuh bang un, ka chi a hi.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ahi. Pathian tung ah vuithei vual ki omlou mah ahi.

      Delete