PATHIAN’
VUALZAWLNA-TE SIM IN
(Count
Your Blessings)
Thupatna
Pathian’
vualzawlnate ahi banga ngai (granted)
a lak abaihsam a, phetlou in mangngilh leh phok khaklouh (unaware) baihsam zaw lai hi. Himahleh, Lai Siangthou in gingtute
kiang a vualzawlna i tante uh khatkhat a sim dingin hon deih hi. Hiai context
toh kisai in Peter in Pathian’ hehpihna tungtawn a gingtute’n khalam vualzawlna
leh salam vualzawlnate niteng a mu uh ahi chih I Pet 2:3, “Toupa tuh mi hehpihthei tak ahi chih na chiam khin thamta uhi”
ah ana gen hi.
Pathian’ vualzawlna, hoihna, lainatna leh hehpihna i hinkhua uah
ngaihtuah a sim thakthak ding ahi chih laa in, “Count Your Blessings, name them one by one; count your many blessings
see what God has done” ana chi a, hiai laa in i hinkhua a Pathian apan
vualzawlna i tan tampite sim zel a, kipahthu gen ding ahihdan hon hilh
thakthak. Hiai kha chiindan (habit) in
neithei lehang a chih huai petmah hi. Huaiziakin, i hinkhua a Pathian apan
vualzawlna i tante etdan nih; khalam leh salam in i ensuk ding hi.
Khalam
Vualzawlna (Spiritual Blessings)
“I Toupa Jesu Khris Pa leh Pathian phat in om
hen. Aman vanmun khawng a khalam vualjawlna chiteng in eite Khris ah hon vualjawlta”
(Eph 1:3).
Pathian in a itna ziak liauliau in mikhial si dingte, a tapa neih
sun siitlou hial in nang leh kei hotdamna dingin leitung ah hon sawl hi (John
3:16). Huchiin, Jesu’n Khros ah hong si in hon hondam a, Pathian mai ah siam
hon tangsak in (justifying righteousness),
khelhnate leh Dan nuai a hamsiatna apan hon tankhia in (redeemed), a sisan mahmah in hon hondam hi. Huaiziakin, Pathian’
gouluahtu, A tanu-tapate hihna tanvou or hamphatna (Rom 8:15) i neitheita uhi.
Pathian’ phat in om hen!
Himahleh, Pathian in hehpihna hau in a hon itna thupitak jiakin, tatleknate
jiaka si i hih hilhial lai in leng, Kris toh a hon hihhinga (hehpihnaa hotdam
na hita uh), Kris Jesu ah amah toh a hon kaithou-a van munte ah amah kiangah a
hontusak hi: Huchia hun hong tung ding te khawnga, Kris Jesu-a i tunga migitna
neia, a hehpihna nak hauh dan tuh a etsak theihna dingin (Eph 4:7).
“Toupa chitnate ziak ahi hihmanga i om louhna
uh, lainatnate a juau ngei louh jiakin. Jingsang tengin a thak jel ua; na
ginomna a thupi (Kahlate 3:22-23).” Pathian’ hoihna leh ginomna i tung uah
zing kal tengin hihlat in a om gige hi. Ngaihtuah lehang Adam khelhna ziaka
khelh man tuh sihna ahi chih Lai Siangthou in chiangtakin hon sinsak hi (Rom
6:23). Himahleh, Pathian’ hehpihna leh itna ziak kia in khalam vualzawlna a hon
tangsak hi (Eph 2:8-9; 1:4-5). Dotna ngaihtuah ding a ka deih ahihleh Pathian’ hehpihna tang dingin i phu hia?
“Hehpihna”
(Grace) thumal
Hebrew in “hen,”
Greek
a “charis” verb “charizomai” apan
kilasawn, Pathian’ hehpihna (gifts of divine grace) genna
ahi. Hehpihna thumal khiakna tuh “phulou deihsakna” (unmerited divine favor) chihna
ahi. Khelh man tuh sihna ahi a chih bang a, mikhial i tan ding uh or deserve
tuh sihna tangtawn meidil a gawtna ahi. Pathian’ hehpihna tang taklou himah
lehang a itna ziakin a hehpihna (phulou deihsakna) i tang uhi. Hiai banga
vualzawlna i tan nak kipahhuai lua i gen zou kei ahi.
Salam
Vualzawlna (Physical Blessings)
Khalam vualzawlna i
tan kia uh hilou in, Pathian’ hehpihna leh itna apan hong luangkhia tungtawn in
ahoihna tampi i hinkhua uah i mu ua, Lai Siangthou mahmah in leng agen hi. “Aw TOUPA kiangah
kipahthu gen un, amah lah a hoih ngala; a chitna khantawn a om ding ahi ngala” I Chro 16:34.
Huan, Lai Siangthou ah Pathian’ hoihna chitna (goodness and providence) mun tamtak ah muhtheih hi. A hoihna ziaka hun tenga kipahthu gen gige ding ahihdan a hon sinsak lai hi.
Ngaihtuah lehang, mikhial i hih ziak mah uh ahi ding, a haksa lam, a selam, a gilou lam, chitlouhna lam ngen i ngaihtuah tangpi uhi. Etsakna in, A4 blank paper ah bangmah kigelh lou, bang hiam a ngouna lai ah i gelh chiang un akilang pah hi. Hiai bangin thil hoih tampi i hihna lak uah, thil hoihlou khat i hihkhak pen a kilang pahpah hi. Huaiziakin, i hinkhua uah, Pathian apan vualzawlna i tante, ahoihnate muh a haksak mahmah mai hi. Huaisangin, i thil hih khelhte uh leh i chitlouhnate uh i mu mun zaw ua, Pathian bang kimohsa kha zel zomah hi. Tuabanga, hihkhelhna lam leh chitlouhna lam kia i ngaihtuah munluat ziak un, lungsim chidam louhna tun a, kipahna nei tawm in kilungkham zel, phetlou in i nasep hon subuai in kibahloh khasek hi. I zak gige bang un, khovel a mi hehpihhuai pente tuh kipahdan theiloute ahi i chisek uhi. Dik leng a dik mahmah hi. Ahihziakin, ei leng hon huam telkha hi. A selam kingaihtuah tam zaw a, huai in kipahna sangin, phunna di kizong or kimu in complain kihau thei zomah hi.
Ngaihtuah thak
lehang, mikhial bangmah tangtak loute Pathian in khalam vualzawlna hon pia a,
huai kia leng hun salou a, salam vualzawlna tuamtuamte; damtheihna,
neih-le-lam, sum-le-pai, nek-le-dawn, taksa hoihna piangsual mai lou a, amah
biak theihna hun, mi dangte hehpih theihna, it theihna, lainat theihna, panpih
theihna leh vualzawlna lam chituamtuam ah hon pia hi. Hiaite i ngaihtuah chiangin
Pathian tungah mikhial in vuina ding, phunna ding, complain ding i neikei tel
uh maw. Paul in mi khialte lak a khial pen ka hi a chih banga, mikhial i hi ua,
niteng, hunteng Pathian deihlou dan a om gigete, mi kihhuaite, bang chi
lawmlawm a hiai bang vualzawlna tang i dia aw chih ka ngaihtuahna a om gige hi.
Toupa bang ziak a na hehpihna, na itna kei bang leltak, tangtak hetlou, phu
hetlou hiai bang hamphatna khalam leh salam a nawn na piak? chih ka kidong zel
hi. Hiai bangte ka ngaihtuah chiangin hun paisa leh tutan in Pathian tungah
vuina ding, phunna ding leh complain ding khat lel leng ka mukei hi. Huaisangin,
Toupa bangziaka na hon vualzawl chih ka dotna ahi zaw hi. Heutupa T. Pumkhothang
la phuah “Aw itna thukpen, aw itna sang
pen” chih in a gen kha mahmah. Pathian itna thupi hina tel e!
Pathian vualzawlnate i sim chiangin
vualzawlna hiai a nuai a bang i tang zel uhi:
(i) Jesu Khrist a lungkimna (Contentment)
Khelhna
khovel a lungkimna taktak a vang a, pianken a neih theih chi leng ahikei hi. Khat
veivei, sepna hoihtak, sum hau ding, inn lianpi nei ding, zi leh pasal hoihtak
nei ding, pil leh laisiam ding chihte ah lungkimna om ding i sa kha zel uhi.
Himahleh, sunggil a kipahna, lungkimna hiaite’n apia theikei ahi. Paul in lungkimna thuguk hichiin ana gen hi.
Taksap
jiaka hichibang thugen ka hi kei a: bang chi bangin om mahleng, huai a lungkim a
omdan ka thei kheta hi. Jawndan ka siama, hauhsakdan leng ka siam: thil chih
leh thil tengtenga gilvah leh gilkiala om theihna leh niang leh tasama om
theihna thuguk ka thei kheta hi. Amah hon hihhatpa ah thil tengteng ka hih thei
hi (Phil 4:11-13).
Apostle Paul in Khrist a lungkimna a zil theihleh nang leh ken
leng i zil khia thei uhi. Khrist a lungkimna dingin tuh Pathian apan vualzawlna
i tante sim a kipahthugen gige ding ahi. Puritan thugen siam, Jeremiah
Burroughs in, “Niteng a Pathian hehpihna
leh vualzawlnate ngaihtuah a, A min phat a hun zang dingin a hon lamen, Pathian
min phatna ding a ziak tampi na nei uhi” chiin ana gen hi. Pathian in hon
veng a, i poimohte hon pia a, i khelhnate hon ngaidam a, hon thunun a, a thu
hon sinsak a, i tungah zahngai a, Khrist a migitnate hon musak gige hi. Bang
ziaka Pathian kianga kipaklou leh lungkim lou ding i hi ua? A van khua leh tui
hihna hon tangsak a, a gouluahte, a tanu-tapate hihna dingin Khrist ah hon
hondam hi.
(ii) Khelhna tunga vualzohna
khangsak
Pathian’ vualzawlna tampite ziaka atung ah i kipah chiangin khelhna
tunga vualzohna hon lunggulh sak hi. Pathian tunga i kipah chiangin Amah
deihlouh dante hih utlouhna chi (seed)
ei ah kituh hi. Pathian vualzawlnate i sim chiangin Pathian leh a vualzawlnate
(khalam leh salam) manphatna (value)
kimuhsuah zel ahi.
(iii)
Khat leh
khat kihanthawnna hon tun
Haksak hun in Pathian’ vualzawlnate sim lehang kipahna hon pia
ding a huai in midangte a dia hanthawnna tun zel hi. Haksatna, lungkhamna
neilou chihna hikei mahleh gingtute’n hiai bang hun haksa a i kipahna leh
lungkimna hinkhua ki experience thei
hi.
(iv) Gingloute kianga Pathian theihpihtu hihna hon tun
Gingtute’n Pathian’ vualzawlnate sim in kipahthu i haksak hun in (complain
i bawl sang un) gen lehang i kim leh kiang a ginglou omte’n i Pathian’ hehpihna
hau, itna Pathian ahi chih theih ding ua, nna thupitak sem kihimai ding hi.
Pathian a kipahthu i gen chiangin Pathian hotdamna nasep leh a hehpihna thu
tangkoupih kihi ahihna ah mi tampi’n i Pathian hing hon muhloh thei ding uhi.
Huai ahihkeileh kuaman vualzawlna a tante uh a theithei kei ding, Pathian
avualzawltu atheih masak louh chiang un (Jacob 1:17).
Thukhitna
Huaiziakin, a selam ngaihtuah topsan in, phunna leh complain na di
zong lou in, Pathian in Khrist tungtawn a khalam leh salam a hon vualzawlnate
sim in, thei in, kipahthugen gige dingin i kichial hi. Phetlou in, Pathian
kianga kipahthugen ding tampi i ba ua, i gen seng kei zomah ding uhi. Paul in
tawp lou in kipahthu gen gige un a chih bang in gen gige ni (Phil 4: 4; I Thess
5:16,18), i hinkhua a hil hoihlou banga i ngaihtuahte ah leng Pathian in thil
hoih tum ahi chih theikawm in. Huan, Pathian
itna (love) thei leh kipahna (gratitude) thugen tuh lungtang damna
ahi. Pathian’ vualzawlnate sim
thakthak a kipahthugen tuh lungsim kisiate a dia damna ahi. “Aw TOUPA kiang ah kipahthu hilh un; amah tuh
a hoih ngal a: a chitna leng khantawn in a om ding ahi ngala. Aw, mihingte'n
TOUPA a chitna jiak leh, mihing tate tunga a thillamdang hihte jiakin phat
himhim le u aw! (Sam 107:1, 8, 15, 21, 31).”
Kapsuanmung
2 Comments
Sim nop mahmah ei.
ReplyDeletekipahhuai ei
Delete