SECOND COMING

 



Second Coming

“Ka Pa inn ah tenna mun tampi a om; a om lou hileh, ka hon hilhta ding hi; noute a dia mun bawl dinga kuan dek ka hi. Huan nou a dia mun bawl dinga, ka kuan leh ka hong kik nawn dinga, ka kiang ah nou ka hon la ding, ka omna a nou leng na om theih samna ding un” (Johan 14:2-3).


Thukhun Lui a Pathian’ Zawlnei tampite’n Hondampa Messia Kumpi hong piang dinga, Amite suahtakna pia in melmate apan hondam ding chi’n kinepna lianpi nei in genkholh uhi. A genkholhna bang un Messia Jesu Bethlehem ah hong piang a, leitung ah kum 33 vel ministry hun zang in sinsakna tuamtuam tampi sinsak hi. Hiai a sinsakte lak a poimoh mahmah “hongpai nawnna ding” (Second Coming) thu ahi. Nitawpni chiang in noute la ding in ka hongpai nawn ding. Hiai thu “Second Coming” or “The Lord Returns” thugin tuh gingtute hehnemtu, khamuantu, kinepna, leh lunggulh pen ahi.

 

Second Coming Thumal Hilhchetna

Jesu Khrist hongpai nawnna ding toh kisai a Greek thumal kizang παρουσία “Parousia” (Coming) khiakna – “Tunna” or “Omna” (Arrival/Presence) ahi. Mipi kipawlkhawm or kuahiam khat “tunna” or “Omna” agen hi (Matt 24:3, 27; 1 Thess 2:19; 4:15).[1] Greek, Hellenistic leh Jewish laigelhte (literature) ah technical deuh in hiai Greek thumal tuh “Vaihawmtu zahtakhuaitak in special tak a vehna,” “muhtheihlouh pathian omna” leh “Special tak a Toupa omna” a ensak hi.[2] Parousia in mi poimoh-kumpi, lal, pathian neu hongpaina agen hi.[3] Huaiziak in, Jesu Khrist kumpi’ hihna leh a thupina toh et in, hiai thumal in thupitak a Jesu Khrist hongpai nawnna ding agenkha bik hi.


Lai Siangthou in Second Coming toh kisai min tuamtuam in chiamteh hi: “A ni” (Rom 13:12; 1 Kor 3:13; Heb 10:25), “Khrist Ni” (Phil 1:10; 2:16), “Toupa Ni” (1 Thess 5:2; 2 Thess 2:2), “Toupa Jesu Ni” (2 Kor 1:14), “Jesu Khrist Ni” (Phil 1:6), “I Toupa Jesu Khrist Ni” (1 Kor 1:8), and “Pathian Ni” (2 Pet 3:12).

 

Bang Hih Dia Jesu Hongpai Nawn Ding Ahia?

Gingtute lametna bang in Jesu hongpai nawnna ding tuh “Hotdamna Ni” leh “Tatkhiakna Ni” hidinga (Phil 1:61 Kor 1:82 Tim 1:12; 4:8Eph 4:30), gingtu sisate leh a damlaite kaithou a (1 Kor 15:23; 1 Thess 4:15) gingloute tung ah thukhen/vaihawm (2 Thess 2:8; Jacob 5:7-8) ding in a hongpai ding hi. Gingloute a di’n thukhenna leh thangpaihna ni ahi ding (1 John 4:17Rom 2:5, 16). Setan hihchimit ding (Matt 25:41; Kil 20:10) leh khelhna khovel beisak a Van leh Lei thak tungding ding hi (2 Pet 3: 4, 13).

 

Second Coming Hun Ding Chiamtehna

v  Tanchinhoih Gospel khovel nam chih ah genzoh in om ding (Matt 24:14; Mark 13:10).

v  Gimthuakna thupitak om ding (Matt 24:21).

v  Kidouna, kialpi, leh zinling om ding (but not the end).

v  Zawlnei diklou leh Khrist kilimneih om dinga, thillamdang leh chiamtehna tuamtuam tampi hih a mi tampi khemzoh in om ding uh (Matt 24:23-24).

v  Van thil hihtheihnate hihlin in om ding (Matt 24:29).

v  Khelhna hihpa “Man of Lawlessness/the antichrist” hong kilang ding (2 Thess 2:1-4).

v  Israelte hotdam hiding (Rom 11:26) [only remnant-Rom 11:5].

 

Bang Melpu a Jesu Hongpai Nawn Ding? (Nature)

v  Personal             - Amah mah hongpai ding (Nas 1:11).

v  Physical              - Kross a kikilhden hun a taksa, a thohnawn hun a taksa (Nas 1:11;

   Heb 9:28; Kil 1:7).

v  Visible                - Mihingte’n muthei ding (Matt 24:30).

v  Sudden               - Kuamah kiginlouh laitak in (Matt 24:37-44; 25:1-12).

v  Glorious and Triumphant - Thupi leh vualzoutak in (2 Thess 1:10).

 

Rapture leh Second Coming: Hun Kibang or Hun Tuamtuak?

Rapture thumal ahihleh Latin [Vulgate] Bible a nasemtu (verb) harpagesometha “laktouh” (caught up) 1 Thessalonika 4:17 a rapiemur pansan a kilakhia ahi. Rapture thumal in gingtute leitung apan Van ah Second Coming chianga laktouh a om ding chih agen hi.[4] Huan, Rapture leh Second Coming toh kisai pomdan chinihte i sut ding:

 

i)       Hun Tuamtuak a Om Ding

Premillennialism leh Dispensationalism thugin zuipawlte’n Rapture leh Second Coming a tuamtuak a om ding (two events) a chi uhi. Dispensationalist-te’n tu saptuam hun hong bei dinga gimthuakna thupitak hong omma in Jesu Khrist tuh meipi lak ah hongpai dinga gingtu sisate leh damlaite (Pentecost ni - Rapture) thakhat a mitphial kal lou in hong gukhia in lamang ding hi. Amaute huihkhua ah Jesu mu dinga laktouh in om ding a chi uhi.[5] Himahleh, gingtute Vangam ah paitou nailou ding (amun theih louh). Hiai tuh Secret Rapture a chi uhi. Kumzabi 19 a John Nelson Darby in 1 Thess 4:13-18 leh 1 Cor 15:52 pansan in hiai thugin a hon patkhiak ahi.[6] Huan, evangelical saptuam tampite’n a pom uhi.

 

Secret Rapture om hun toh kituak in kum 7 gimthuakna hun kipan dinga, hiai kum 7 hun hong bei chiang in Jesu Khrist in rapture hun a gingtute a gukkhiakte toh leitung (Olive tang sikkham) ah hongpai dinga kumsang lalgam vaihawm ding a chi uhi.[7] Gingtute’n hiai gimthuakna hun a thuak kha kei ding. Lai Siangthou a genkholhna (prophecy) leh etsakna (symbolic) kigente (Daniel 9:24-27; Matt 24; 1 Thess 4:13-18; Kil 20) a hibangbang (literal) a la a, sut in letkhia uhi. Tulai a thugin tallang leh mi thuzohtak himahleh dotna poimoh tuh Lai Siangthou in Secret Rapture sinsak taktak mah hia?

 

ii)     Hun Kibang a Om Ding

Amillennialism thugin zuipawlte’n Rapture leh Second Coming hun kibang a om ding (single event) a chi uhi. Amillennial leh Post-millennial-te gindan leh saptuam masa tamzawte pom ahi. Bang ziaka hun kibanga om ding?

 

(a)    Rapture kichi “secret” hilou ding: Second Coming toh kisai thumal kizangte―παρουσία (Parousia) “arrival/presence” (Omna) in Jesu Khrist vualzou a mihingte muhtheih ding in hongpai ding a ensak hi. Ἐπιφάνεια (ephiphaneia) “appearing” (Kilak/kilang) [2 Thess 2:8; 1 Tim 6:14], ἀστραπὴ (phainō) “shines” (Vak/tang) [Matt 24:27], φανερόω (phaneroō) “appear” or “reveal” (langkhia) [Col 3:4; Mark 4:22], leh ἀποκάλυψις (Apokalyptō) “revelation” or “full disclosure (Luke 17:30; 2 Thess 1:7)[8] hiai thumalte’n secret lam sang in vantangte muhtheih dinga hong kilak ding ahihdan gen zaw hi (1 Tim 6:14).

 

(b)   Secret Rapture sinsakna text 1 Thess 4:16-18 ah Paul in “Rapture” thugin a sinsak mah hi. Himahleh, a text context in “Jesu hongpai nawn hun a gingtu sisate thohnawnna” thu a sinsak a, gingtu damlaite’n gimthuakna hunma a laktouh a om ding a sinsak kei hi. Huan, gingtute laktouh a om in kum 7 koi hiam ah Toupa toh hun zanga Second Coming chianga leitung a hongpai nawn ding chih a sinsak kei hi.[9] Paul in hiai Bible tang ah gingtu sisa leh damlaite tuh “rapture” chiang in kaihthoh a om in, thupina taksa toh i Toupa “Jesu tuak” dinga meipi lak ah laktouh a om ding uh a sinsak hi. Thukhun Thak ah “Toupa tuak” kichi thumal nihvei (Nas 28:15; Mat 25:6) zat in om a, hiai thumalte’n “gingtu sisa leh damlaite meipi lak ah Toupa tuak dinga laktouh in om ding ua, Second Coming ahihtoh kiton in Vangam ah pailou in, leitung mah ah hongpai suk ding uh” chih a kok zaw hi.[10] Huaiziak in, secret rapture om ding chih sinsakna ahikei a, mihingte muhtheih dinga Jesu hongpai ding chih a sinsak zaw hi: “Angel tungnung pen aw toh Pengkul ging toh” a chi hi.

 

(c)    Secret Rapture kisinsakna text poimoh 1 Cor 15:51-52, “Ngai un, thuguk ka hon hilh ding hi: i vek un i ihmu khol kei dinga, himahleh i vek un pengkul nanungpen gin chiang in, sawtlou kal in, mitphiat kal lou in, hihlamdang in i om vekta ding; pengkul ging ding ahi ngal a, huchiin, misite tuh muat theilou a kaihthoh in a om ding ua, eite leng hihlamdan in i om ta ding hi” a chi hi. Hiai text context in gingtu sisate taksa thohnawnna thu mah a sinsak hi.[11] Huaiziak in, rapture or gingtu sisate thohnawnna hun tuh secret rapture hilou in Second Coming ahi.

 

Huan, Thukhun Thak a Parousia thumal kizatnate’n “Second Coming” genna in a zang hi (Matt 24:27; 1 Cor 15:23; Jas 5:8; 1 John 2:28). 1 Thess 4:15 a “Toupa hongpai” chih thumal Parousia kizang a, banah, mun danga hiai thumal kizatnate’n muhtheih a Jesu hongpaina “Second Coming” a gen vek hi. Secret rapture genna hileh Thessalonika laikhak a hiai thumal kizatnate (1 Thess 2:19; 3:13; 5:23; 2 Thess 2:1, 8) toh a gen kibang lou ding suak a 1 Thess 4:15 in a khiakna tuam nei ding hi. Huaiziak in, 1 Thess 4;16-17 context in mundang a kizatnate toh kibang lou a khiakna tuam nei a lehkhiak ding dik theilou ding hi.

 

Hiai thumal kizangte’n secret rapture a genkha kei hi. Kilakna 1:7 in, “Ngai in, meipi toh a hongpai hi; huan, mi chiteng in a mah amu ding ua, amah sunte’n leng; huan leitung a nam tengteng in amah akah ding uh. Hi ngei, Amen” a chi hi. Hiai in a etsak tuh “Parousia” or “Second Coming” ahihleh hun khat a thiltung ding leh mihingte theih ding, thakhat, kiginlouh laitak hiding hi.

 

 

Bang Hun a Second Coming Om Ding

Second Coming hun ding kuapeuh theih ut leh bildoh pen ahi. Jesu’n Matthai 24:36 ah, “huai ni leh hun thu tuh Pa kia lou ngal kuamah in, van a angelte’n leng, Tapa in leng a thei kei uh” a chi hi. Himahleh, a ban i sim suk leh “Noah damlai nite bang dinga, lou a mi nih om-khat lak hiding, leh kiginlouh laitak a hongpai ding” chi’n hemgenna (hint) a pia hi. Bang teng hileh Second Coming hun ding Lai Siangthou in chiangtak in hon sinsak kei mahleh hiai toh kisai a theihchian poimoh “Kumsang Lalgam” (Millennium/Thousand years) i sut ding. Kum 1000 lalgam ahihleh Latin pau “Millennium” (Thousand years) Kilakna 20:4-5 apan kilakhia ahi.[12] Millennium om hun ding sutdan chi 4/5 om mahleh kisut vek manlou ding ahihman in, Saptuam masa a tam zawte pomdan, Reformed leh Lutheran saptuam-te pom “Amillennialism” i sut lel ding. Bang hun a Second Coming om ding? Bang hun a kumsang lalgam om ding ahia?

 

 

Amillennialism in Thukhun Lui a Pathian in Israel, David, leh Abraham-te kianga thuchiam (vualzohna leh hotdamna) Jesu Khrist leh a saptuam a tangtungta chi’n a sinsak hi. Amil sutdan in Kilakna 20 a kum 1000 lalgam kigen pen a taktak (literal) a kum 1000 thiltung ding ahikei, etsakna leh chiamtehna (symbolic) nei a thugen a chi hi. Bang ziak in? Kilakna laibu tuh Apocalyptic (1:1), prophecy (1:3) leh epistle (1:4; 22:21)[1] laigelh style (genre) nei a gelh ahihman in literal tak a lak theihvek ahikei hi. Huaiziak in, kum 1000 lalgam (millennium) tuh i Toupa Jesu Khrist’ thohnawnna hun apan Second Coming kikal “Hun” sau leh kiching mahmah om (inter-advental age) chih genna lel ahi (symbolic of completeness). Huan, tulel a Jesu Khrist in khalam vaihawm (spiritual reign) hun genna,[2] banah, kum 1000 hun sung (ten times ten times ten) a Lalpen Pathian in Jesu Khrist’ thuneihna pia a a van khua leh tui hidinga namte muh (receive) hun kiching (completeness) genna ahi (Sam 2; Matt 28:16-20).[3]


Setan henchip a om (bind)―I Toupa Jesu Khrist hong pianma in Pathian mite tuh Israelte kia huamsung (confined) ua, Setan henchip a om nailou ahihman in namdangte khem in milim pathiante a bia uhi. Himahleh, i Toupa Jesu Khrist Kalvari a Kross ah vualzou leh han apan a thohnawn hun in Setan tuh henchip in omta hi (Matt 12:29). Tulel in le’ng Setan henchip ahi. Huaiziak in, Pathian phalna tan in gamtang thei lel hi. Jesu vualzou in tu kum 1000 lalgam pai lel ah vaihawm leh Setan henchip a om takziak in zalentak in namte khem (deceive) thei nawn kei a, namte kiang ah Gospel puanzak in om hi. Huan, gingtute a vekpi in khem thei nawn kei a, Jesu hongpaima toh kibang in gingtute (covenant community) sungluah in gotna thuaksak (impunity) ding in a dou/sual thei nawn kei hi.[16]

 

Tu kum 1000 lalgam pai lel tuh gimthuakna hun le’ng ahi. Tu kum 1000 lalgam beidek kuan chiang in, hun tawm chik sung Setan henchip ahihna apan khahkhiak (released) hidinga, a thuneihna leh thilhihtheihna masa bang nei in namte a khem nawn ding hi.[17] Huan, tu gimthuakna hun in buaina, haksatna, kidouna, kialpi, zinling, nungtolhna (apostasy) leh khagilou (spirit of Antichrist) om in, maban ah hong om lai ding hi. Pathian lalgam leh Setan lalgam kal ah kidouna om ding. Huan, hun kibang lou khenkhat ah lemna leh muanna om dinga, lohchinna leng om ding hi. Khrist a gingtute’n hiai bang haksatna leh gimthuakna maituah lou ding chih a kigen louh ziak in maituah kha ding ua, himahleh Pathian panpihna toh thuak mualsuah zou ding uhi. Gimthuakna leh nungtolhna thupitak om dinga, huan, Jesu’n a hongpai nawn ding chianga chiamtehna hong om dia a gente tangtun vek chiang in hongpai dinga, huchi’n kum 1000 lalgam bei ding hi. Huan, gingtu sisate kaithou in a damlaite toh laktouh in om ding ua, ginglou sisate leh damlaite tung ah vaihawmna/thukhenna nei ding hi. Huchi’n, Van thak leh Lei thak tung ding ding hi.[18]

 

Huan, Rapture leh Second Coming hun kibang in om dinga, hiai hun chiang in gingtute taksa thohnawnna leh hihlamdanna om ding (I Kor 15:42-44) leh thukhenna nanung om ding hi (Matt 25:31-33, 46). Thohnawnna toh kisai in khenkhat in khatvei kia (first resurrection) om ding―gingtute leh gingloute hun kibanga thou ding (Johan 5:28-29; Nas 24:15; Dan 12:2) a chi uhi. Huan, Kilakna 20:4-5 in gingtute khalam pianthakna nei a taksa sihna tuh thohnawnna khatna (a spiritual resurrection) ahi, huchia Second Coming hun a Khrist hongpai chianga (kum 1000 lalgam bei) a taksa kaithoh a om ding uhi.[19] Sihnung chiang in i tangtawn mun ding ah kipaipah hi (2 Kor 5:6-8; Luke 16:22; 23:39-43). Banah, gingtute’n le’ng vaihawmna mai tuah ding hi (Rom 14:10, 12; 2 Kor 5:10; Kil 20:12, 15).


Armageddon leh Number 666

i)        Armageddon (Kil 16:12-16; 19:17-21; 20:7-110): Pathian thu sutsiam, Robert Mounce in, “Armageddon” ahihleh etsak nei―Pathian in Setan leh a kaihzatamte a hihchimitna genna ahi. Pathian leh Setan, Khrist leh Antichrist, hoih leh hoihlou kidouna hun paisa leh tutan a om tuh Second Coming chianga Pathian in vualtungtuanna taktak nei ding a chi hi.[20] Hiai ahi Har-Magedon (16:16). Huaiziak in, Armageddon tuh literal tak a kidouna phual “mun min” GPS tungtawn a paitheihna mun ahikei Second Coming chianga Khrist leh Van sepaihte’n Setan leh a nungzuite tunga vualzohna nanung (final battle) etsakna kizang (prophetic symbolism) lel ahi.

 

ii)      Number 666 (Kil 13:18): Dispensationalism gindan zuipawlte’n Number 666 tuh antichrist chiamtehna tulai a technology changkang taktak tungtawn a tal hiam khut hiam a chip or ID kikoih ding chi’n literal tak in a let uhi. Huan, saptuam masate’n 666 tuh Nero Caesar bang ana chi ua (Greek pau a Nero min Hebrew pau transliterated chiang a 666 ahi),[21] Rome kumpi Domitian, Roman Catholic Saptuam, Adolf Hitler-te khong ana chi uhi. Himahleh, number 666 tuh a literal a thiltung ding ahikei a khalam vai a taktak a thil om ding etsakna/chiamtehna (figurative/symbolic) genna ahi zaw hi.

 

Huan, number 666 tuh “buchinglou” (perfectly imperfect/incomplete) leh number 7 “buching” (perfection/completeness) genna toh bukkak ahi. Number 6 thum “666” in a etsak ahihleh “tawp neilou a nasem leh khawl/tolnga ngeilou” ahi.[22] Number 6 in mikhialte ensak a, nasem den mahle uh Sabbath rest (Tangtawn khawl ni) a lut ngeikei ding uh. Banah, number 666 in the beast, dragon, false prophet in Pathian a mi thum (divine trinity of 777) Pa, Tapa, leh Kha Siangthou a hihdan lemchiing a kigelh ahi, himahleh, lohsam hi.[23] Huaiziak in, number 666 in kuahiam mimal kokna ahikei a thil om didan hilhchetna hizaw.[24]

 

Thukhitna

Thukhun Lui a Jesu toh kisai genkholhnate tangtung vek hi. Huaiziak in, Lai Siangthou a Zawlnei leh Sawltakte genkholhnate tangtung zungzung ahihman in Jesu Khrist mahmah in “ka hongpai nawn ding” chia gingtute kianga thuchiam tangtung ngeingei ding hi. Jesu’n ni nanung chianga/ka hongpai dek chianga thiltung dingte chia a gente tamzawte tungkhinta ban ah kum 1000 lalgam hun zang lel i hihman in Second Coming i Toupa Jesu Khrist hongpai hun ding nai mahmahta hi. Kua teng mansa-kigingsa in i om ua? Huai ding in kisakhol ding in i kingen hi.


Huan, antichrist/number 666 khut or tal khong a chip or ID a thuah ding lau kei ni. Huai sang in, hotdam ka hikei kha ding chih lau zaw in ding i kingen hi. Khrist Jesu a hotdam taktakte a ding in bangmah lauh ding a om kei hi. Toupa’n simtute theihsiamna leh khamuanna hon pia hen!

 

Gelhtu,

Mr. Kapsuanmung



[1] Joel R. Beeke & Paul M. Smalley, Reformed Systematic Theology: Church and Last Things, vol. 4 (Wheaton, Illinois: Crossway, 2024), 890. [Ref. Matt 24: 37, 39; 1 Thess 3:13; 5:23; 2 Thess 2:1, 8; Jakob 5:7-8; 2 Pet 1:16; 3:4; 3:12; 1 Kor 15:23; 1 Johan 2:28].

[2] Josephus, Antiquities, 3.80, 202–3; 9.55, in Works, 84, 92, 249.

[3] William D. Mounce, Gen. ed., Mounce’s Complete Expository Dictionary of Old & New
Testament Words
(Grand Rapids, MI: Zondervan Academic, 2009), 122.

[4] Kim Riddlebarger, A Case for Amillennialism: Understanding the End Times (Grand Rapids, MI: Baker, 2013), 30.

[5] Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 30. Alan S. Bandy, “The Rapture Questions,” https://www.thegospelcoalition.org/essay/the-rapture-question/

[6] Michael Horton, The Christian Faith (Grand Rapids, MI: Zondervan, 2011), 949. Bandy, “The Rapture Questions,” https://www.thegospelcoalition.org/essay/the-rapture-question/

[8] Robert Letham, Systematic Theology (Wheaton, Illinois: Crossway, 2019), 795. Smalley, Reformed Systematic Theology, vol. 4, 890.

[9] Cornelis P. Nenema, The Promise of the Future (Edinburgh, UK: The Banner of Truth Trust, 2000), 259-60.

[10] Nenema, The Promise of the Future, 260.

[12] Nenema, The Promise of the Future, 190.

[13] G.K. Beale, NIGTC: The Book of Revelation (Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1999), 76. D.A. Carson & Douglas J. Moo, An Introduction to the New Testament (Grand Rapids, MI: Zondervan, 2005), 713.

[14] Jesu’n khalam/spiritually (non-earthly, non-visible, non-physical, but no less literal). Gingtute lungtang ah vaihawm. Sam Storms, Kingdom Come: The Amillennial Alternative (Ross-shire, UK: The Mentor Imprint of Christian Focus Pub., 2013), 383.

[15] Nenema, The Promise of the Future, 238.

[16] Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 238.

[17] John Frame, Systematic Theology (New Jersey: P&R, 2013), 2249-50. Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 237.

[18] Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 40.

[19] Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 247.

[20] Mounce, Gen. ed., Mounce’s Complete Expository Dictionary, 302.

[22] _______, “666 and the Mark of the Beast”

[23] Riddlebarger, A Case for Amillennialism, 153.

[24] Storms, Kingdom Come, 451.

Post a Comment

0 Comments